Web Sitesi Yaptırırken Değişen/Değişmesi Gereken İstekler ve Talepler
Web sitesi kullanma alışkanlıklarımız da tıpkı diğer gündelik ve iş hayatındaki alışkanlıklarımız gibi zaman içinde değişkenlik gösterir. Göstermelidir. 1999 yılında kullandığınız web siteleri ile bugünkiler arasında temelden başlayarak çok köklü farklılıklar vardır ve bu interneti o günlerde kullandığımız gibi kullanmamızı doğal olarak engeller.
İşte bizde bu konuda siz değerli müşterilerimize / okuyucularımız / potansiyel müşterilerimize bir kaç ipucu vermek istedik.
Bu ipuçlarını da müşterilerimiz ile son dönemlerde yaptığımız görüşmelerde en çok üzerinde durduğumuzu fark ettiğimiz noktalardan seçtik.
» Uzun Sayfa, Kaydırma / Kısa Sayfa Kaydırmama
Eskiden monitörler küçük sayfa içerikleri çok yoğun değilken kullanıcılar sayfaların uzamasını sevmezdi. Çünkü ortada hem görsel bir iş yoktu hem de sayfayı kaydırma çubuğundan tutup da aşağılara sürüklemeye değecek kadar içerik yoktu. Müşteriler isterlerdiki "Bizim site açılınca o kenarda çubuk çıkmasın, herşeyi bir bakışta görsün siteye girenler". İşte bu eski alışkanlıkların isteklerin en modasıydı. Fakat bir gün esasında farelerin ilk olduğu günlerden beri olan tekerlek düğmeler inovatif bir yenilikle -daha minik ve orta veya işaret parmağının kullanımına en rahat olacak şekilde- geri döndüler. Bu geri dönüş tek başına bir alışkanlığın değişmesini sağlamadı tabi. Sosyal ağların hayatımıza girişi ile bu alışkanlığın beli bükülmeye başladı. Bir zamandan sonra bilgisayarını açar açmaz Facebook ve Twitter hesabını kontrol etmeyi günlük bilinçsiz alışkanlığı haline getiren internet kullanıcısı artık facebook ve twitter dışındaki herhangi bir siteye girdiğinde de sayfayı kaydırmayı denemeye başladı. Çünkü bu sosyal ikili "sayfanın alt tarafında da bişeyler var, hem de eğlenceli veya yararlı olabilir" fikrini kullanıcıya aşıladı.
Bize gelen ve o eski alışkanlıklar ile bizden "kenardaki çubuksuz" site isteyen müşterilerime yukarıdaki durumu açıklayıp bir de soru yöneltiyorum; "Siz kendi internet kullanım alışkanlığınızı bir gözden geçirin, artık sitelere girdiğinizde ilk ne yapıyorsunuz?" Cevap %99 aynı oluyor, istem dışı sayfanın kaydırılması. Yani artık eski alışkanlıklarla kaydırma çubuksuz site isteyenler bile sayfaları hiçbir iticiye gerek kalmadan kaydırmaya çalışıyorlar.
İşte bu yüzden artık web sitenizin kısa olması, site açılır açılmaz tüm ana sayfa içeriğinin görüntülenmesi gerekmiyor, zorunluluk değil. Ekran boyutları çeşitliliğin günden güne arttığı bu zamanda benim sitemde çubuk çıkmasın hiçbir türlü demek özel tasarım isteyen bir müşterinin dile getirmemesi gereken bir alışkanlıktır. Çünkü özel tasarımlar çoğunlukla belirli ölçüleri içermek zorundadırlar.
Bu uzun sayfa / kaydırmama alışkanlığını ev telefonu alışkanlığına benzetebiliriz; Bir çok evde ev telefonu artık aktif olarak kullanılmamasına rağmen bir ev kiralandığından neden önce telefon hattı bağlatılır? (-Dı bu alışkanlık bile yavaş yavaş yok olmaya başladı)
» İntro / Giriş Sayfası Kullanımı ve Gereksiz Sayıda Fazla Dil Seçimi
İntro sayfaları yani web sitesine girerken firma logosu veya sunulmak istenen başka materyallerin sunularak giriş tuşları ile esas sayfaya geçilen ön sayfalar tam bir eski alışkanlık örneğidir.
2000'lerin başından 2007-2008 yılına kadar roket gibi zirve yapan Flashlı sitelerin ve flash kullanamayan ve "internet yavaş flash'a gerek yok" bahanesi ardına saklanan tasarımcıların sadece görseller ile yaptıkları intro sayfaları, tam manası ile gelişen ve her müşterinin ilk talebi olan "Arama motorlarında bulunmalıyız mutlaka" talebi sayesinde mazi olmuş bir alışkanlık.
Arama motorları kanunlarının domine edicisi Google'ın en güzel taleplerinden olsa gerek "İlk sayfanızın sitenizin tüm link yapısı bağlantılı olması" talebi. Tam olarak tabiki bu kelimeler ile anlatılmıyor istenen ama istenen açık ve net; sitenizin ana sayfası alt sayfalarınız ile tam bir bağ içinde olmalıdır, sitenizin içeriği ne olursa olsun. İşte bu talep "intro" sayfa alışkanlığının en büyük katilidir.
Zamanında her müşteri mutlaka intro sayfası talebi ile bizlere gelir ve siteye girerken bir gereksiz sayfayı daha ekletirdi ama artık müşteriye sorduğumuz "Google aramalarında bulunmak mı daha önemli sizin için yoksa girişte bir sayfa fazla göstermek mi?" sorusunun cevabı zaten müşterinin talebini değiştirmeye yetiyor. Kaldı ki o intro sayfaları ki hız çağında yaşayan, her yere her işe "yetişmesi" gereken insanlar için zaman kaybından başka bir şey değiller.
Birde bu konu ile bağlantılı olarak, "site yaptırıyoruz o zaman ingilizce de olsun, rusça da olsun, almanca da olsun" siye "dil" seven müşteriler. Bir web sitesinin ikinci dil seçeneğini her zaman anlaşılır ve mantıklıdır ama bu isteğin açgözlülük ile birleştirilip "para veriyorum bir kaç dil daha olsun" seviyesine getirilmesi de eskilerde kalan bir şey. Artık bir firma Rusya ile çalışmıyor veya iş planları içinde ruslarla çalışma hedefi yok ise sitesine rusça dil seçeneği koydurmuyor.
Bu iki ayrıntı da (intro ve gereksiz dil seçeneği alışkanlığının bitişi) sitenizi gereksiz, tabiri caizse çöp içerikten kurtarmaya yönelik yeni güzel alışkanlıklardır.
» Ziyaretçi Defteri
Daha önceki bir blog yazımızda da kendisinden bahsetmiştik. Sosyal ağlar bu kadar canlandığı ve resmen nefes alan varlıklara dönüştüğü şu günlerde bir web sitesini sosyal hesaplarına bağlayıp müşterileri ile oradan iletişime geçmek varken "web sitemizde ziyaretçi defteri de olsun" diyen müşterinin alışkanlığı eski alışkanlıklar en kötüsüdür bizce.
Sosyal ağların böylesine rahat ve etkili kullanılabildiği şu günlerde ziyaretçi defteri istemek, yeni kurulan bir ev için gidip tüplü televizyon almaya benzer.
» Müzik Kullanımı
Çok uzun uzadıya açıklamaya gerek yok; İnsanlar bilgisayar başındayken müzik dinleyebiliyorlarsa eğer kendi seçtiklerini dinlerler, dinleyemiyorlarsa da dinleyemiyorlardır! Bu kadar basit. Sırf rakibi ya da yan komşusunun web sitesi bir yanlış yaptı diye o yanlışı kopyalamanın en güzel örneği sitelerde müzik kullanımıdır. Ve Ziyaretçi Defteri ile eski kötü alışkanlıklardan birisidir.
Size soruyoruz ey sitesine müzik isteyenler, siz en son ne zaman bir web sitesinde duyduğunuz müziği hemen kapatmaya çalışmadınız??? Ya da sizi kalbinizden vuran bir web sitesi müziği oldu mu?
Bu alışkanlık eskiden de kötüydü ama o zaman şimdiki kadar multimedya seçenek çok olmadığından katlanılabilir durumdaydı ama şimdi değil. Ve ziyaretçi sitenizden soğutmaktan başka bir işe yaramıyor.
» Haber Duyuru Kutusu
10 yıla adım adım yaklaşan iş hayatımız boyunca yüzlerce site yayına açtık ve açmaya devam ediyoruz. Ve çok rahat söyleyebilirizki bu yüzlerce sitenin neredeyse hepsinde (hadi %98 diyelimde kullanan %2'yi rencide etmeyelim) istenipde hiç kullanılmayan özelliklerinin başında Haber Duyuru kutuları geliyor.
Sadece ve sadece "onlar yaptırmış bizde yapalım" fikrinden dolayı istenen bu özellik genellikle site açılırken konulan "Web sitemiz yenilendi" veya "Web sitemiz açıldı" haberi ile sitenin bir sonraki değişimine kadar durur.
İşte bu yüzden bu eski kötü alışkanlığı isterken bir kez düşünün, "Biz firma olarak gerçekten ne kadar haber üreteceğiz? Ne kadar haber güncellemesi yapabileceğiz?" Eğer bu sorulara tatmin edici rakamlarda (mesela ayda 2 bile tatmin edicinin üstündedir) cevaplar verebilirseniz bu özelliği isteyin.
İşte sizler için birkaç değişmesi gereken alışkanlık ip ucu.
Daha önce yazdığımız http://blog.ajansweb.com/2012/01/eski-alskanlklarnz-bir-kenara-brakn-en.html yazısı ile bu yazımız yeni yaptıracağınız sitenizde neler istemeniz neleri istememeniz gerektiğine dair umarız size bir fikir verir.
Ve unutmayınki bunlar bizlerin veya başka web sitesi yapan firmaların yapmaktan yoruldukları ya da bizi zorlayan şeyler değil. Bizlerin sizlere çağı yakalayan işleri sunabilmesi adına bu fikirlere açık olmanızı ve alışkanlıklarınızı değiştirebilmenizi, taleplerinizi modern çizgiler doğrultusunda verebilmenizi istiyoruz. Yoksa yukarıda bahsi geçen ve eski yazımızda da bahsetttiğimiz elementleri sitelerinize yerleştirmek internet tasarımcılığının bugün en basit, temel düzeydeki işleridir.
İşte bizde bu konuda siz değerli müşterilerimize / okuyucularımız / potansiyel müşterilerimize bir kaç ipucu vermek istedik.
Bu ipuçlarını da müşterilerimiz ile son dönemlerde yaptığımız görüşmelerde en çok üzerinde durduğumuzu fark ettiğimiz noktalardan seçtik.
» Uzun Sayfa, Kaydırma / Kısa Sayfa Kaydırmama
Eskiden monitörler küçük sayfa içerikleri çok yoğun değilken kullanıcılar sayfaların uzamasını sevmezdi. Çünkü ortada hem görsel bir iş yoktu hem de sayfayı kaydırma çubuğundan tutup da aşağılara sürüklemeye değecek kadar içerik yoktu. Müşteriler isterlerdiki "Bizim site açılınca o kenarda çubuk çıkmasın, herşeyi bir bakışta görsün siteye girenler". İşte bu eski alışkanlıkların isteklerin en modasıydı. Fakat bir gün esasında farelerin ilk olduğu günlerden beri olan tekerlek düğmeler inovatif bir yenilikle -daha minik ve orta veya işaret parmağının kullanımına en rahat olacak şekilde- geri döndüler. Bu geri dönüş tek başına bir alışkanlığın değişmesini sağlamadı tabi. Sosyal ağların hayatımıza girişi ile bu alışkanlığın beli bükülmeye başladı. Bir zamandan sonra bilgisayarını açar açmaz Facebook ve Twitter hesabını kontrol etmeyi günlük bilinçsiz alışkanlığı haline getiren internet kullanıcısı artık facebook ve twitter dışındaki herhangi bir siteye girdiğinde de sayfayı kaydırmayı denemeye başladı. Çünkü bu sosyal ikili "sayfanın alt tarafında da bişeyler var, hem de eğlenceli veya yararlı olabilir" fikrini kullanıcıya aşıladı.
Bize gelen ve o eski alışkanlıklar ile bizden "kenardaki çubuksuz" site isteyen müşterilerime yukarıdaki durumu açıklayıp bir de soru yöneltiyorum; "Siz kendi internet kullanım alışkanlığınızı bir gözden geçirin, artık sitelere girdiğinizde ilk ne yapıyorsunuz?" Cevap %99 aynı oluyor, istem dışı sayfanın kaydırılması. Yani artık eski alışkanlıklarla kaydırma çubuksuz site isteyenler bile sayfaları hiçbir iticiye gerek kalmadan kaydırmaya çalışıyorlar.
İşte bu yüzden artık web sitenizin kısa olması, site açılır açılmaz tüm ana sayfa içeriğinin görüntülenmesi gerekmiyor, zorunluluk değil. Ekran boyutları çeşitliliğin günden güne arttığı bu zamanda benim sitemde çubuk çıkmasın hiçbir türlü demek özel tasarım isteyen bir müşterinin dile getirmemesi gereken bir alışkanlıktır. Çünkü özel tasarımlar çoğunlukla belirli ölçüleri içermek zorundadırlar.
Bu uzun sayfa / kaydırmama alışkanlığını ev telefonu alışkanlığına benzetebiliriz; Bir çok evde ev telefonu artık aktif olarak kullanılmamasına rağmen bir ev kiralandığından neden önce telefon hattı bağlatılır? (-Dı bu alışkanlık bile yavaş yavaş yok olmaya başladı)
» İntro / Giriş Sayfası Kullanımı ve Gereksiz Sayıda Fazla Dil Seçimi
İntro sayfaları yani web sitesine girerken firma logosu veya sunulmak istenen başka materyallerin sunularak giriş tuşları ile esas sayfaya geçilen ön sayfalar tam bir eski alışkanlık örneğidir.
2000'lerin başından 2007-2008 yılına kadar roket gibi zirve yapan Flashlı sitelerin ve flash kullanamayan ve "internet yavaş flash'a gerek yok" bahanesi ardına saklanan tasarımcıların sadece görseller ile yaptıkları intro sayfaları, tam manası ile gelişen ve her müşterinin ilk talebi olan "Arama motorlarında bulunmalıyız mutlaka" talebi sayesinde mazi olmuş bir alışkanlık.
Arama motorları kanunlarının domine edicisi Google'ın en güzel taleplerinden olsa gerek "İlk sayfanızın sitenizin tüm link yapısı bağlantılı olması" talebi. Tam olarak tabiki bu kelimeler ile anlatılmıyor istenen ama istenen açık ve net; sitenizin ana sayfası alt sayfalarınız ile tam bir bağ içinde olmalıdır, sitenizin içeriği ne olursa olsun. İşte bu talep "intro" sayfa alışkanlığının en büyük katilidir.
Zamanında her müşteri mutlaka intro sayfası talebi ile bizlere gelir ve siteye girerken bir gereksiz sayfayı daha ekletirdi ama artık müşteriye sorduğumuz "Google aramalarında bulunmak mı daha önemli sizin için yoksa girişte bir sayfa fazla göstermek mi?" sorusunun cevabı zaten müşterinin talebini değiştirmeye yetiyor. Kaldı ki o intro sayfaları ki hız çağında yaşayan, her yere her işe "yetişmesi" gereken insanlar için zaman kaybından başka bir şey değiller.
Birde bu konu ile bağlantılı olarak, "site yaptırıyoruz o zaman ingilizce de olsun, rusça da olsun, almanca da olsun" siye "dil" seven müşteriler. Bir web sitesinin ikinci dil seçeneğini her zaman anlaşılır ve mantıklıdır ama bu isteğin açgözlülük ile birleştirilip "para veriyorum bir kaç dil daha olsun" seviyesine getirilmesi de eskilerde kalan bir şey. Artık bir firma Rusya ile çalışmıyor veya iş planları içinde ruslarla çalışma hedefi yok ise sitesine rusça dil seçeneği koydurmuyor.
Bu iki ayrıntı da (intro ve gereksiz dil seçeneği alışkanlığının bitişi) sitenizi gereksiz, tabiri caizse çöp içerikten kurtarmaya yönelik yeni güzel alışkanlıklardır.
» Ziyaretçi Defteri
Daha önceki bir blog yazımızda da kendisinden bahsetmiştik. Sosyal ağlar bu kadar canlandığı ve resmen nefes alan varlıklara dönüştüğü şu günlerde bir web sitesini sosyal hesaplarına bağlayıp müşterileri ile oradan iletişime geçmek varken "web sitemizde ziyaretçi defteri de olsun" diyen müşterinin alışkanlığı eski alışkanlıklar en kötüsüdür bizce.
Sosyal ağların böylesine rahat ve etkili kullanılabildiği şu günlerde ziyaretçi defteri istemek, yeni kurulan bir ev için gidip tüplü televizyon almaya benzer.
» Müzik Kullanımı
Çok uzun uzadıya açıklamaya gerek yok; İnsanlar bilgisayar başındayken müzik dinleyebiliyorlarsa eğer kendi seçtiklerini dinlerler, dinleyemiyorlarsa da dinleyemiyorlardır! Bu kadar basit. Sırf rakibi ya da yan komşusunun web sitesi bir yanlış yaptı diye o yanlışı kopyalamanın en güzel örneği sitelerde müzik kullanımıdır. Ve Ziyaretçi Defteri ile eski kötü alışkanlıklardan birisidir.
Size soruyoruz ey sitesine müzik isteyenler, siz en son ne zaman bir web sitesinde duyduğunuz müziği hemen kapatmaya çalışmadınız??? Ya da sizi kalbinizden vuran bir web sitesi müziği oldu mu?
Bu alışkanlık eskiden de kötüydü ama o zaman şimdiki kadar multimedya seçenek çok olmadığından katlanılabilir durumdaydı ama şimdi değil. Ve ziyaretçi sitenizden soğutmaktan başka bir işe yaramıyor.
» Haber Duyuru Kutusu
10 yıla adım adım yaklaşan iş hayatımız boyunca yüzlerce site yayına açtık ve açmaya devam ediyoruz. Ve çok rahat söyleyebilirizki bu yüzlerce sitenin neredeyse hepsinde (hadi %98 diyelimde kullanan %2'yi rencide etmeyelim) istenipde hiç kullanılmayan özelliklerinin başında Haber Duyuru kutuları geliyor.
Sadece ve sadece "onlar yaptırmış bizde yapalım" fikrinden dolayı istenen bu özellik genellikle site açılırken konulan "Web sitemiz yenilendi" veya "Web sitemiz açıldı" haberi ile sitenin bir sonraki değişimine kadar durur.
İşte bu yüzden bu eski kötü alışkanlığı isterken bir kez düşünün, "Biz firma olarak gerçekten ne kadar haber üreteceğiz? Ne kadar haber güncellemesi yapabileceğiz?" Eğer bu sorulara tatmin edici rakamlarda (mesela ayda 2 bile tatmin edicinin üstündedir) cevaplar verebilirseniz bu özelliği isteyin.
İşte sizler için birkaç değişmesi gereken alışkanlık ip ucu.
Daha önce yazdığımız http://blog.ajansweb.com/2012/01/eski-alskanlklarnz-bir-kenara-brakn-en.html yazısı ile bu yazımız yeni yaptıracağınız sitenizde neler istemeniz neleri istememeniz gerektiğine dair umarız size bir fikir verir.
Ve unutmayınki bunlar bizlerin veya başka web sitesi yapan firmaların yapmaktan yoruldukları ya da bizi zorlayan şeyler değil. Bizlerin sizlere çağı yakalayan işleri sunabilmesi adına bu fikirlere açık olmanızı ve alışkanlıklarınızı değiştirebilmenizi, taleplerinizi modern çizgiler doğrultusunda verebilmenizi istiyoruz. Yoksa yukarıda bahsi geçen ve eski yazımızda da bahsetttiğimiz elementleri sitelerinize yerleştirmek internet tasarımcılığının bugün en basit, temel düzeydeki işleridir.
Yorumlar